Fotograferen met een kartonnen doosje.

In 1826 maakte Niépse deze foto bij volle zon, met een belichtingtijd van 8 uur. Omdat de zon tijdens de opname verder draait, kloppen de schaduwen niet. Je kan dit moeilijk een moment opname noemen, een schilder is sneller. Als toestel gebruikte hij een camera obscura. Een prachtige naam voor een doos met een gaatje. Knutsel een doos voeg daar geduld en een stukje lichtgevoelig materiaal aan toe en alles is aanwezig om de proef over te doen.

Op site van Corbis staan handleidingen om zelf prachtige gaatjescamera’s te knutselen. Ik heb gekozen voor de “Foto’s van uw moeder” camera. Met twee waren we ruim een halve dag zoet. Het idee was om zo’n camera met de kleinkinderen te maken. Ik vrees dat het voor hen nog wat moeilijk is.

De Camera.

Om de camera te maken heb je buiten standaard knutselgerief, een lege cornflakes doos, een filmpje en een lege filmcassette nodig. Je print het pdf bestand dat op de Corbis site staat en je bent vertrokken.

De camera bestaat uit twee doosjes. De ‘lens’ is een stukje aluminium folie waarin een gaatje is geprikt. Dit gaatje wordt op het binnenste doosje gekleefd. Bij de betere pinhole cameras wordt dit gaatje met een lazer op de exacte maat gebrand.

Aan de achterzijde zit de ‘aandrukplaat’ voor de film en het uitgesneden gedeelte bepaalt de grootte van het beeld. De filmstrook wordt bevestigd aan het lege spoeltje van een filmcassettte.

De cassettes worden over het karton geschoven zodat er geen licht in de cassettes in kan. Na elke opname wordt de film een stukje in de lege cassette gespoeld. Dit vermindert de kans op lichtlekken

Daarna het doosje sluiten en met tape dichtkleven zodat het geheel lichtdicht wordt. Na elke opname wordt de film een stukje in de lege cassette gespoeld. Zo is er altijd maar een klein stukje film dat niet in één van de cassettes zit en door spleten in de doosjes zou kunnen belicht worden.

Het binnenste doosje  in het kartonnen omhulsel plaatsen. Na sluiten van het omhulsel en de film een stukje verder spoelen, is de camera klaar om te fotograferen.
spatie

De sluiter is niet meer dan een schuifje dat omhoog en daarna terug omlaag wordt geschoven. Hier is de sluiter gesloten. Omhoogschuiven van de sluiter maakt het gaatje vrij en licht valt op de film.

In de praktijk kan je de camera niet stilhouden terwijl je de sluiter opent. Het is gemakkelijker om het ‘lens’ gaatje met een vinger te bedekken, het schuifje te openen, de vinger weghalen en na de benodigde seconden het gaatje terug met de vinger te bedekken. Daarna het schuifje sluiten en de film doordraaien.

De resultaten.

Ik treed in de voetstappen van Niépce en kies voor de eerste opname met mijn doe het zelf camera obscura ook een zicht op mijn tuin.

Een belichtingstijd van 8 seconden voor een ISO 200 film.

Het resultaat is charmant en geheimzinnig. De film die ik gebruik is 4 jaar over tijd. Hij heeft niet meer zijn volledige gevoeligheid van 200 ISO. Het is nodig wat over te belichten.

Het is opvallend dat er geen lichtafval in de hoeken merkbaar is. De donkere hoek rechts onderaan is een stukje van de ‘zonnekap’ die in de weg zit.

Er is geen zoeker aan het doosje. De hoek is breder dan ik verwachtte, hij komt ongeveer overeen met een 30mm objectief in kleinbeeld.. Ik dacht dat het raam niet meer op de foto zou staan.

Het beeld is wel overal even (on)scherp, er moet niet scherpgesteld worden. Je hebt een oneindige diepte(on)scherpte. Hoe kleiner het gaatje, hoe scherper de foto’s en hoe langer de belichtingstijd. Kiest men het gaatje te klein dan vermindert de scherpte weer. Boven in het beeld staat 200 87 -6. Die 200 staat voor de gevoeligheid. 87 -6 voor het fabricatie jaar en maand van de film.

Komt er na ‘slow food’ nu ook ‘slow photography’? En is een portret dat je 20 seconden belicht in deze hectische tijden een moment opname of is het een eeuwigheid?